Unilever: Exit CEO/Activist

Deze week kondigde Unilever het afscheid aan van CEO Paul Polman. Hij had het bedrijf de voorbije 10 jaar een sterk maatschappelijk gelaat gegeven. Hij schaamde zich ook niet om de wereld af en toe flink een geweten te schoppen. Polman was het prototype van de moderne CEO/activist. Een onuitgegeven rol die heel wat evenwichtskunsten veronderstelt. En niet voor iedereen is weggelegd.

​Er was een tijd dat ondernemers – en sommige academici – zonder schroom poneerden dat de belangrijkste maatschappelijke bijdrage van een onderneming het maken van meer winst was. Maar in het nieuwe millennium lijkt een nieuwe generatie ondernemers aangetreden die economie en samenleving niet langer als gescheiden werelden zien of verwikkeld in een conflictrelatie. Zij willen bruggen slaan en verbinden. Ondernemers wilden deel van de oplossing zijn, en niet langer hét probleem zijn. Polman wekte bij Unilever het Sustainability Living Plan uit een toonbeeld van maatschappelijk ondernemen, voorbij ‘greenwashing’.
 
Een aantal ondernemers, zoals ook Tim Cook van Apple bijvoorbeeld, neemt steeds meer - én zeer bewust - posities in het maatschappelijke debat in, die verder reiken dan de poorten van hun onderneming en de markten die zij bedienen. Wie de afgelopen jaren de tweets van Polman las, zoals ikzelf, heeft zich wellicht bij herhaling de vraag gesteld wie hier aan het woord was: de CEO van een multinationaal, beursgenoteerd bedrijf of een overtuigd activist strijdend voor een duurzame wereld met meer gelijkheid en rechtvaardigheid. En Polman maalde er ook niet om. “In mijn vrije tijd ben ik CEO van Unilever. In mijn voltijdse job probeer ik een licht andere vorm van kapitalisme te creëren”, vertelde hij in september nog op een conferentie in San Francisco.
 
Soms stellen deze ondernemers zich ook zeer kwetsbaar op en worden zij terecht ook afgerekend op hun praktijk. Blijft zoveel maatschappelijk engagement niet teveel beperkt tot een goed bedoelde, persoonlijke ontboezeming en verandert er ook structureel iets in het beleid van de onderneming, is een veelgehoorde kritiek. 
 
Onderzoek geeft ook aan dat CEO’s die zich publiek profileren best dicht bij de core business van hun bedrijf blijven. Hoe verder hun persoonlijk engagement zich verwijdert van de actieradius van hun bedrijf, hoe moeilijker om in ogen van de publieke opinie geloofwaardig te blijven. En wellicht ook van hun aandeelhouders.