'Sorry' is niet langer genoeg Bart

In tranen gehuld bood de bekende TV-maker Bart De Pauw aan het einde van de tweede procesdag excuses aan voor zijn ‘foutief’ gedrag tegenover de actrices en ex-medewerksters die door hem waren belaagd met grensoverschrijdende tekstberichtjes. Maar de verontschuldigingen vielen op een koude steen en werden door de vrouwen afgedaan als ‘volstrekt ongeloofwaardig’. ‘Sorry’ zeggen, volstaat niet langer, zo blijkt opnieuw. En niet alleen voor Bart De Pauw.

Het publiek aanbieden van verontschuldigingen na een misstap was de voorbije jaren nochtans aan een steile opmars bezig en dat in de meest uiteenlopende sectoren: van het bedrijfsleven over de sport en de media tot de politiek. Het leek een handige manier om na fout gedrag – professioneel of persoonlijk - kortstondig het boetekleed aan te trekken, even nederig te buigen, om dan weer snel over te kunnen gaan tot de orde van de dag. 
 Verontschuldigingen aanbieden voor een fout of een misstap is overigens geen lichtzinnige keuze. Er moeten heel wat juridische argumenten worden afgewogen : staat zich verontschuldigen ook niet gelijk aan schuld bekennen? Zeker als boetes of schadeclaims in de lucht hangen. Ook dat liep als een rode draad doorheen het proces tegen Bart De Pauw vorige week.
Of er is het persoonlijke eergevoel van de betrokkenen: ik heb gelijk, waarom moet ik nu toegeven aan zoveel goedkoop populisme ? 
 Of soms speelt een opportuniteitsafweging, een gevoel van timing: is het niet beter om door de zure appel te bijten, even op de blaren zitten en dan weer over te gaan tot de orde van de dag? 
 
‘Sorry’ zeggen, leek soms veel op een monsterverbond van advokaten en PR-specialisten om hun klanten uit de mediatieke storm te helpen.  Maar naar de geloofwaardigheid van het aanbieden van zoveel excuses worden sinds kort steeds meer vragen gesteld : dreigt een nummertje ‘sorry’ zeggen door de buitenwacht niet snel doorprikt te worden als een ‘goedkoop’ effectje, en als een boemerang in het eigen gezicht terug te keren ? 
 
Het verleden heeft in elk geval aangetoond dat het niet langer volstaat om zich alleen maar publiek te verontschuldigen. Het is minstens even belangrijk om aan te geven dat de persoon in kwestie of de betrokken onderneming zelf bereid is om lessen te trekken, zaken te veranderen en radicaal het roer te willen omgooien. En dat is geen eenvoudige opdracht. Vaak dient opgebokst tegen een diep gewortelde cultuur, en daarmee gepaard gaande uitwassen. Of blijkt de cultuur achter te lopen op nieuwe normen en waarden in de samenleving. Wat vroeger algemeen aanvaard werd, is dat vandaag niet langer. Het is deze nieuwe, veranderde context – ook in de TV-wereld – die Bart De Pauw de das heeft omgedaan. The wrong man in the wrong place at the wrong time.
 
In dat opzicht is het ook belangrijk dat de grote baas van een onderneming zelf het boetekleed aantrekt en zich niet verschuilt achter woordvoerders of ondergeschikten of de verantwoordelijkheid probeert af te schuiven naar derden. Soms rest er niets anders dan ontslag aan te bieden. 'Sorry' zeggen, volstaat inderdaad niet langer.