Oud of Nieuw Normaal?

Afgelopen week hebben we een belangrijke stap gezet op weg naar het mythische rijk van de vrijheid. Het is het ideale moment om even terug te blikken en vooruit te kijken. Wat heeft de toekomst in petto? Het nieuwe normaal zal verdacht veel lijken op het oude normaal, en toch ook weer anders zijn. Het leven is immers een voortschrijdend evenwicht zoeken tussen verandering en stabiliteit. Meer van hetzelfde, en toch anders.
 

Alweer ruim een jaar geleden zag het er naar uit dat de pandemie aanleiding zou geven tot de grootste economische crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. De klap was inderdaad ongemeen hard. In vele sectoren zullen bedrijven (groot en klein) straks de deuren gesloten houden en de boeken moeten neerleggen, als de steunmaatregelen van de overheid wegvallen. Maar terzelfdertijd is het verheugend om vast te stellen dat het economische en maatschappelijke systeem niet is gekapseisd en de storm goed is doorgekomen. De economie getuigt bovendien van een ongekende veerkracht en 2021 belooft een jaar te worden van ongekende groei en ‘booming business’. Lange leveringstermijnen, hogere prijzen en krapte op de arbeidsmarkt zijn er een gevolg van. De 'roaring twenties' lijken straks wel helemaal terug.
 
De pandemie heeft veel, teveel, slachtoffers gemaakt. En elke overledene moet meer zijn dan een statistiek in de dagelijkse journaals. Vaak was er geen sprake van afscheid nemen. De pijn en het leed zal nog lang blijven. En naar de impact op de mentale gezondheid op langere termijn (‘long covid’) blijft het koffiedik kijken. Maar als we langzaam ons leven hernemen, met voorzichtigheid, is dat vooral de grote verdienste van zorgverleners, wetenschappers, onderzoekers en farmaceutische bedrijven die in een recordtempo een vaccin tegen het virus hebben ontwikkeld, geproduceerd en gedistribueerd. Met in brede lagen van de bevolking heel veel waardering en applaus voor de vrijwilligers in de vaccinatiecentra overal in het land.
 
De crisis heeft bovendien een aantal economische en maatschappelijke trends die zich al langer aandienden versterkt en versneld. Dat geldt in de eerste plaats voor de verdere digitalisering van de samenleving. En zal zich verder doorzetten in de organisatie van het werk, met een nieuw evenwicht tussen werken op kantoor en thuiswerken. Het is een ongelooflijk sociologisch experiment, in ‘real time’. Op zoek naar het beste van twee werelden.
 
Sommigen dachten of hoopten een jaar geleden dat de crisis zou zorgen voor een catharsis, een nieuw begin, een echte ‘reset’. En voor sommigen onder ons zal dat zeker het geval zijn, vrijwillig of gedwongen. Maar de crisis zal vooral aanleiding zijn voor een nieuw evenwicht tussen aanknopen bij oude gewoonten en behoeften (sociaal contact, feesten, reizen, plezier maken) en de noodzaak van verandering, in het besef dat het verleden niet meer terugkomt. Geniet van je vrijheid, met mate.