Opvolging Martinez: 'outsider' gezocht

Na het desastreuze resultaat op het WK moet de Belgische voetbalbond op zoek naar een opvolger voor Roberto Martinez die donderdag de eer aan zichzelf hield. Voetbalclub Anderlecht heeft intussen een nobele onbekende uit Denemarken aangeworven als nieuwe hoofdcoach.  Maar wie is de beste kandidaat: iemand uit eigen stal, een insider, dan wel een outsider, van buiten de organisatie? 
 

Ook afgelopen week moest lingeriefabrikant Van De Velde voor de vierde maal in 6 jaar tijd op zoek naar een nieuwe CEO. Er zijn al vaak debatten gevoerd of ondernemingen nu beter af zijn met een CEO van buiten of binnen de eigen organisatie. Want de opvolging van een CEO, of een trainer in het geval van de Belgische voetbalbond, is geen onschuldige keuze. Amerikaans onderzoek heeft in het verleden aangetoond dat een CEO-wissel niet alleen impact heeft op de interne cultuur, maar doorgaans ook de reputatie van bedrijven kan verbeteren - hoewel bedrijven die al een zeer goede reputatie genieten doorgaans na een opvolging een korte terugval kennen. Dat wijst erop dat zo’n verandering aan de top van een organisatie ontwrichtend kan werken en een sterke reputatie in gevaar kan brengen. Dat geldt met name voor grote bedrijven die meer media-aandacht krijgen en dus nauwgezetter gevolgd worden door de buitenwacht. 
 
In het algemeen geeft onderzoek aan dat ondernemingen met een CEO-opvolger uit eigen rangen beter presteren en winstgevender blijken dan ondernemingen die kiezen voor een buitenstaander. Een interne opvolger wordt gepercipieerd als meer ‘status quo’ gericht. Dit vermijdt onzekerheid over mogelijke disrupties en de toekomst van de onderneming. De keuze van Steve Jobs jaren geleden om zich bij Apple te laten opvolgen door Tim Cook (die al 10 jaar aan boord was en dus het prototype van een ‘insider’) heeft Apple in dat opzicht geen windeieren gelegd.  

Visionaire bedrijven - zoals Apple - zullen veel meer dan andere bedrijven managementtalent intern voorbereiden, promoten en selecteren. Ze doen dit bewust om hun core business en kernwaarden te bewaren voor de toekomst. Het is niet zozeer de kwaliteit van het leiderschap die het verschil maakt dan wel de continuïteit van de kwaliteit van het leiderschap. 

Een bedrijf, of een voetbalclub, met een minder goede reputatie, of in crisis, daarentegen ziet zijn reputatie vaak vooruitgaan, door de aanwerving van een buitenstaander omdat de verwachting leeft dat een externe CEO daarin verandering kan brengen. 

Blijft de vraag: kiest de Belgische voetbalbond straks beter voor een insider die vertrouwd is met de interne keuken en cultuur van de Rode Duivels, of wordt het een outsider? Als je mijn advies vraagt, kiest de bond straks beter voor een buitenstaander, zelfs een buitenlander, om het gezonken schip van de Rode Duivels, met een nieuwe generatie spelers, straks weer de wind in de zeilen te blazen. Er is nood aan een schokeffect dat je onmogelijk kan bereiken met oud-internationals van bij ons, genre Preud'homme,  Vermaelen of Vercauteren. Zo'n 'old boys club' zou opnieuw een stap achteruit zijn. De grote verdienste van Martinez (als Spanjaard, en niet gebonden of gehinderd door een Belgisch voetbalverleden) bestond erin dat hij een talentvolle generatie op enkele jaren tijd tot de wereldtop heeft laten doorstoten, met de 3de plaats op het WK van 2018, als absolute hoogtepunt. Er is nood aan een nieuwe Martinez.