100 jaar Bauhaus: springlevend

Vorig weekend bezocht ik de overzichtstentoonstellingen naar aanleiding van 100 jaar Bauhaus in gloednieuwe musea in Weimar en Dessau. Vandaag, in het digitale tijdperk,  is de invloed van deze Duitse architectuur- en design school uit het interbellum nog steeds zeer groot én relevant. Zo was Bauhaus een grote bron van inspiratie van Steve Jobs in zijn beginjaren bij Apple. Bauhaus staat voor goede producten met een hoge functionaliteit en eenvoudige vormen. Het handelsmerk van Apple.  

Steve Jobs en Steve Wozniak lanceerden eind jaren 70 hun eerste succesvolle computer, Apple II, met de veelbetekende slogan: ‘Simplicity is the ultimate sophistication’.  In zijn biografie van Steve Jobs onthulde auteur Walter Isaacson dat Jobs in zijn beginjaren zwaar onder de indruk was  van het functioneel design van de Bauhaus-beweging. Deze stroming schreef voor dat kunst simpel moest zijn, maar toch met een expressieve uitstraling. Het gebruik van zuivere lijnen en vormen symboliseerde rationaliteit en functionaliteit. Stichter Walter Gropius vatte de filosofie samen met twee simpele zinnen: ‘God zit in de details’ en ‘Less is more’. 
 
Ook de ontwerpen van de Duitse elektronicafabrikant Braun konden Jobs, en later ook Apple's topdesigner Jony Ive, zeer bekoren. Dat hij zich duidelijk door deze filosofieën liet beïnvloeden bleek op een designconferentie in 1983: ‘We maken hightech-producten, en we gaan ze fijn verpakken, zodat je weet dat ze hightech zijn. We steken ze in een klein kleedje, en dan kunnen we ze mooi wit maken, net zoals Braun dat doet met elektronica-apparatuur.’
 
Jobs zou deze boodschap blijven benadrukken: producten moet fijn en simpel zijn. ‘We maken ze helder en puur. Ze stralen hightech uit, we geven ze dus niet de zware industriële look van zwart, zwart, zwart, zoals Sony dat doet. We willen voor niets minder gaan dan “Museum of Modern Art”-kwaliteit. (…) De manier waarop we dit bedrijf runnen, ons productdesign, de marketing, het komt allemaal hier op neer: Laten we het simpel maken. Echt simpel.’ De Macintosh was het eerste product dat helemaal gedesigned was zoals Jobs het wou: ‘We hebben een klassieke uitstraling nodig, die niet uit de mode raakt. Net zoals de Volkswagen Kever.’ Nog een icoon van Duitse bodem. 

Een bezoek aan de overzichtstentoonstellingen naar aanleiding van 100 jaar Bauhaus maakt duidelijk hoe baanbrekend de visie en het werk van deze 'modernen' wel was in de periode tussen de twee wereldoorlogen. Wie de tentoonstellingen bezoekt, ontkomt ook niet aan de maatschappelijke en politieke betekenis van Bauhaus. Ook in dat opzicht is 100 jaar Bauhaus zeer actueel.
 
In mijn boek “De onsterfelijke onderneming” ga ik dieper in op het belang van design en eenvoud als belangrijke verklaring voor het langdurige succes van Apple.