Kom op voor solidariteit

Zelden is een boek meer actueel geweest dan ‘Kom op!’ (met uitroepteken) van Marc Michils, directeur van Kom op tegen kanker, en voormalig communicatieman met het hart op de juiste plaats. Tegen de achtergrond van een samenleving die versplintert en een tijdsgeest die verruwt,  houdt hij een warm pleidooi voor vriendschap en solidariteit, en tegen vijandigheid. Het boek is meteen ook een eerbetoon aan vele anonieme vrijwilligers die van Vlaanderen elke dag een warme plek maken.

Voor wie eerder al ‘De meeste mensen deugen’ van Rutger Bregman of ‘Feitenkennis’ van Hans Rosling heeft gelezen, is het boek van Marc Michils een welgekomen aanvulling op hun wetenschappelijk onderbouwde inzichten over hoe onze samenleving er beter aan toe is dan vaak wordt vermoed en hoe mensen wel degelijk sociale wezens zijn. Aan Marc is in dit boek geen groot theoreticus verloren gegaan. En dat is geen kritiek. Het boek ademt vooral de eigen inzichten en vooral vele ervaringen uit van het tomeloze werk van Kom op tegen Kanker. Boeiende empirie die de theorie kracht bijzet vanuit de eigen Vlaamse praktijk.
 
Het boek vertrekt vanuit de paradox dat honderdduizenden solidaire mensen zich dagelijks inzetten voor elkaar, heel vaak onzichtbaar en ver weg van media, terwijl terzelfdertijd scheldpartijen, agressieve en persoonlijke aanvallen, haatberichten op sociale media, oorlogstaal tot en met brandstichtingen in een asielcentrum alleen maar lijken toe te nemen in aantal. Michils vergelijkt de verruwing en verzuring in onze samenleving met een kankertumor: een ziekte veroorzaakt door het ongecontroleerd en onzichtbaar creëren van vijandschap. Het boek hinkt dan ook bewust op twee benen, zo geeft hijzelf toe: optimisme om zoveel solidariteit, en verontwaardiging om de stijgende vijandigheid. 
 
Maar Michils is er niet de man naar om lijdzaam toe te zien langs de zijlijn. Die verontwaardiging vertaalt zich bij hem in concrete actie: wat kunnen we eraan doen? Hij put daarvoor uit een reeks getuigenissen en verhalen van vrijwilligers van Kom op tegen kanker. Want ook al zijn verenigingen als Kom op tegen kanker vandaag uitgegroeid tot professioneel gerunde organisaties (Marc is daar zelf een voorbeeld van), het is de inzet en de kracht van vrijwilligers in de strijd tegen kanker die finaal zorgen voor impact en verandering ten goede.
 
Het is een grote verdienste van het boek om ook verder te kijken dan het eigen werk van Kom op tegen kanker en een brug te slaan en verbanden te leggen met andere verenigingen die zichzelf vinden in de kracht van samen dingen te doen: van samen zingen tot solidariteit met de zorgsector tijdens de hoogdagen van de coronapandemie. Het is de ambitie van Marc om de hele samenleving solidair te maken. Hij kijkt daarbij ook kritisch naar de rol van sociale en asociale media, naar digitalisering die zowel een zegen als een vloek kan zijn en hij houdt een warm pleidooi voor een democratie die echt met mensen praat en in dialoog gaat. 
 
In haar voorwoord schrijft VUB rector Caroline Pauwels terecht dat niets zo goed is voor het vertrouwen in jezelf en de medemens dan vrijwilligerswerk of een engagement in een of andere vorm van verenigingsleven. Ik wil het samen met Caroline en Marc heel graag geloven. 
Kom op, lees dat boek!

'Kom op! Voor solidariteit. Tegen vijandigheid' van Marc Michils is uitgegeven bij Pelckmans, telt 264 pagina’s en is verkrijgbaar in elke boekhandel. De opbrengst gaat integraal naar Kom op tegen kanker.