Klimaatspijbelaars: Pixar-effect?

Wat verklaart het succes van de klimaatspijbelaars? Aan verklaringen geen gebrek de voorbije weken. Wat mij betreft is hier ook sprake van een Pixar-effect. Pixar is het productiehuis van Walt Disney dat de afgelopen 20 jaar hoge toppen scoorde in de bioscoop met vernieuwende technologische hoogstandjes. Bekend van animatiefilms zoals Toy Story en Finding Nemo. Maar ook van films met een hoog moraliserende en maatschappijkritische ondertoon, zoals Wall-E of Up. 

De klimaatspijbelaars blijven tot de verbeelding spreken in media, politiek en publieke opinie. Vaak rijst de vraag naar hun achtergrond, beweegredenen en invloeden.  Zou het kunnen dat zij in hun kinderjaren aangegrepen werden door Pixar-films zoals ‘Wall-E’ of 'Up'?   Zo vertelde ‘Wall-E’ (2008) het verhaal van een gelijknamig zelfbewust robotje dat afval samenperst op een verder door alles en iedereen verlaten aarde. De mens is van de planeet gevlucht omdat deze te veel vervuild raakte en onleefbaar werd. Robots die moesten helpen het afval op te ruimen, konden dit niet voorkomen. De film speelt zich af op een tijdstip 700 jaar nadat de mensheid in grote ruimteschepen het universum ingevlucht is. Uiteindelijk zal de mensheid worden verlost door een klein groen plantje. In mijn boek “De kracht van wit” haalde ik 10 jaar geleden de film 'Wall-E' aan als een voorbeeld van een zoektocht naar zuiverheid, waarbij zelfs sprake is van een nieuwe vorm van puratinisme. 
 
De film ‘Lego Movie’ (2014) speelde zich dan weer helemaal af in de fantasiewereld van de Deense speelgoedgigant De film vertelde het verhaal van de blijmoedige Emmet, die braafjes de regels volgt die hem zijn ingeprent door jarenlange propaganda van een autoritaire regime. Maar dan ziet Emmet het licht en groeit uit tot een zeer uitzonderlijke persoon  die de sleutel tot het redden van de wereld in handen heeft. Hij wordt van de ene dag op de andere een uitverkoren held die samen met handlanger Batman de wereld zal redden van het kwaadaardige regime. De film was een kaskraker in de Verenigde Staten - en ook bij ons - en één van de best openende animatiefilms ooit.
 
In 2014 schreef ik hierover in De Standaard: “Het is op zijn minst opmerkelijk hoe een miljardenconcern zoals Lego zich hier in een anti-establishment positie opstelt en een film produceert die een aanklacht is tegen gevestigde autoriteiten : van de zakenwereld (de tirannieke ‘Lord Business’ in de film) tot de zakenman-vaderfiguur. Ook hiermee speelt Lego handig in op een belangrijke maatschappelijke onderstroom van vandaag.” Ik kon toen nog helemaal niet bevroeden dat de klimaatspijbelaars vandaag ook een middenvinger zouden opsteken naar het politieke en economische 'systeem'.
 
Wellicht hebben Pixar en Lego nooit kunnen vermoeden hoe hun fictieverhalen 10 jaar later een bron van inspiratie en motivatie zouden worden voor de jeugdige klimaatspijbelaars in Brussel, en elders in de wereld. Het toont aan hoe impactvol een  ‘oud’ medium zoals film kan zijn op jonge kinderen, en hun wereldbeeld.