Kan uw boek het land redden?

Drie maanden terug gaf ik in een lang interview met het weekblad van De Standaard aan dat er ons na de verkiezingen van 26 mei nog veel ‘disruptie’ zou te wachten staan. Intussen heeft de kiezer gesproken, en zijn vele waarnemers ervan overtuigd dat het ‘moeilijk’, zoniet ‘onmogelijk’ zal worden om dit land te besturen Deze week kreeg  ik dan ook van verschillende lezers de pertinente vraag of het AGIL-paradigma in mijn nieuwe boek ook toepasbaar is op de bredere samenleving. Kan uw boek ons land niet redden?, vroeg iemand wat ondeugend. Hier alvast een poging.

Het AGIL-paradigma dat ik in mijn boek ontleen aan de Amerikaanse socioloog Talcott Parsons was niet voorbestemd om als een strategisch kompas te fungeren voor ondernemingen. Dat is het denkwerk dat ikzelf heb verricht in het kader van mijn doctoraat en thans in dit boek. In zijn oorspronkelijke versie van het paradigma dat Parsons voor de eerste maal neerzette in zijn boek ‘Economy and Society’ (1956) onderzocht hij vooral hoe sociale systemen kunnen overleven, of een evenwicht vinden. Hij had het dan o.a. over de economie, de politiek, de familie, de brede samenleving. En hoe deze systemen zich tot elkaar verhouden, welke wisselwerkingen er plaatsen vinden, en welke spanningen en conflicten zich kunnen voordoen. Parsons was een groot systeemdenker, maar hij was ook een verzoener, een bruggenbouwer die streefde naar harmonie en orde in plaats van conflict en chaos.
 
Wil een samenleving, zoals onze Europese samenleving, of ons eigen land, op termijn overleven zal zij de vier functies van het AGIL-paradigma moeten vervullen als een voorwaarde voor overleven. Dat betekent meer concreet:
A: zich aanpassen aan een veranderende wereld, met nieuwe technologieën, nieuwe generaties, nieuwe samenlevingsverbanden, een grote diversiteit. Het verleden komt nooit meer terug.
G: een duidelijke visie en strategie uitzetten met het oog op de lange termijn, voorbij de waan van de dag. En dat mag best een droom zijn: “a man on the moon”. Of de Europese droom na de gruwelen van Wereldoorlog 2. 
I:  de boel meer dan ooit samen houden: verbinden in plaats van verdelen of polariseren. De noodzaak van een inclusieve samenleving waarin niemand uit de boot valt. Het geheel is meestal groter dan de som van de individuele delen.
L: het herbronnen, en herijken van onze identiteit, cultuur en waarden. Niet als een relikwie uit een ver verleden, maar als een inspirerend kompas voor de toekomst. Het geloof in vooruitgang moet opnieuw ons kompas worden.
 
Het roept ook de vraag op naar nieuw leiderschap in het brede maatschappelijke veld. Leiders (m/v) met een juist evenwicht tussen empathie en inlevingsvermogen, maar ook vastberaden en met groot doorzettingsvermogen. Grote leiders volgen niet, zij wijzen de weg. 
 
PS Dit is een geactualiseerde versie van mijn blogpost van 24 maart 2019, met als titel : Kan een boek de wereld redden? (toen zagen sommigen de onweerswolken al samenpakken)