Facebook: haat-liefde relatie

Ondanks vele schandalen en schandaaltjes gaat het Facebook voor de wind. Zeker als het op cijfers aankomt. Facebook telt nu 1,5 miljard dagelijkse gebruikers wereldwijd. Vorig jaar streek het grootste sociale mediaplatform in de wereld ruim 16 miljard dollar aan reclamegelden op, een stijging met 38 percent op jaarbasis. Intussen voelen gebruikers én adverteerders zich steeds meer ongemakkelijk in hun relatie tot Facebook.

 ‘Hoe zou je je relatie met Facebook  omschrijven’, vroeg ik vorige week aan mijn studenten aan de Vrije Universiteit Brussel. Er volgde een diepe stilte. Het leek nochtans een open, op het eerste zicht onschuldige vraag. Maar dat was het dus niet. Ik zag enkele bedrukte gezichten voor mij. Na enige aarzeling stak één van de studentes dan toch de hand op: “Haat-liefde, professor”. Zij deelde ongetwijfeld de mening van vele van haar leeftijdsgenoten. ‘Je sociale leven speelt zich voor een groot deel af op Facebook, maar terzelfdertijd wringt het wat: je kan haast niet meer zonder. Het is een haat-liefde relatie’. Het is de ook de bevinding van de jaarlijkse digimeter enquete van IMEC afgelopen week.
 
En het zijn niet alleen gebruikers die zich ongemakkelijk voelen in hun relatie met Facebook.  In het toonaangevende Amerikaanse reclamevakblad AdAge klappen een aantal adverteerders recent uit de biecht. Zij maken zich zorgen over de bescherming van data van hun klanten. Er leeft nogal wat ‘angst’ over Facebook, maar voorlopig lijkt het er niet op dat zij hun reclamegelden zullen terug trekken. Ook in eigen land zetten Facebook (en Google) vorig jaar hun opmars verder, ten koste van klassieke mediakanalen.
 
Net zoals bij gebruikers is er bij adverteerders sprake van een afhankelijkheidsrelatie. Het is een van de hefbomen van een onderneming om op termijn te overleven. Het is ook een van de bevindingen in mijn nieuwe boek “De onsterfelijke onderneming” (dat half maart verschijnt bij LannooCampus). Een onderneming zoals Apple maakt hier zelfs geen geheim van. Dat bleek ook eerder deze maand toen het merk een ‘Netflix voor magazines’ aankondigde, als een ultieme reddingsboei voor een sector onder druk. Gebruikers zouden elke maand 10 dollar betalen om onbeperkt toegang te hebben tot de ‘content’ van tijdschriften. Maar waarbij Apple in één adem ook een commissie van … 50 percent oplegde aan diezelfde media. En die zo voor een verscheurende keuze worden geplaatst: lezers bereiken, of niet. Dat voelt ook aan als haat-liefde.