Apple: open of gesloten?

De M1-chip is de eerste chip die Apple zelf produceert voor zijn Macbooks. En de eerste resultaten zijn ronduit verbijsterend, zo schreef Dominique Deckmyn vorige week in De Standaard. Zo gaat de batterij maar liefst twintig uur mee. Het toont nogmaals de kracht aan van een gesloten systeem, dat zo kenmerkend is voor het succes van Apple. En het doorprikt een hardnekkige managementmythe.

De positie van Intel, de chipmaker die de pc-wereld al veertig jaar domineert, wordt zo helemaal onderuit gehaald. Maar er is meer aan de hand. Deckmyn: “De hele computerindustrie stelt zich de vraag: wat als wij het allemaal bij het verkeerde eind hadden? Wat als het gesloten, volledig geïntegreerde, merkgebonden model van Apple de enige weg voorwaarts is, voor wie snelle én zuinige hardware wil?” Het is een pertinente vraag.

Mythe
Er leeft  in vele managementkringen al heel lang de stellige overtuiging dat ondernemingen ten allen prijze ‘open’ moeten staan voor de buitenwereld om succesvol te blijven. De mythe wil dat alleen bedrijven die zich openstellen voor hun omgeving op termijn zullen overleven. Maar dat is maar een deel van het verhaal. Het AGIL-paradigma dat ik in mijn boek ‘De onsterfelijke onderneming’ bespreek, schrijft voor dat ondernemingen externe evoluties goed in de gaten moeten houden en indien mogelijk moeten proberen er grip op te krijgen en zelfs naar hun hand te zetten. Maar daarbij mag zeker niet uit het oog verloren worden dat om op lange termijn te kunnen overleven, je ook duidelijk je grenzen moet stellen en managen. 

Watermuur
Het feit dat een onderneming moet uitgroeien tot een strerk geïntegreerd sociaal systeem impliceert dat het beschikt over krachtige interne drijfveren die zich onderscheiden van en zich afzetten tegen externe (vijandige) krachten. Tussen beide is een duidelijke scheidslijn. De socioloog Talcott Parsons vergeleek het ooit met een ‘watermuur’ die in stand wordt gehouden door mechanismen die de grens afbakenen en verdedigen tegen bedreigingen. Het eigen unieke besturingssysteem van de Apple is al 40 jaar zo’n ‘watermuur’. De eigen M1-chip voor de Macbook is een nieuwe stap in de richting van een gesloten, geïntegreerd systeem, zoals Deckmyn terecht opmerkt in De Standaard.
 
Paard van Troye
Het leidt vaak tot verhitte debatten tussen voor- en tegenstanders van open en gesloten systemen. Maar of bedrijven nu open of gesloten moeten zijn, is in feite een irrelevant debat. Het gaat meer over de manier waarop je met je grenzen omgaat. Bij Apple bijvoorbeeld, moet je een duidelijk onderscheid maken tussen de manier waarop het bedrijf met man en macht zijn ‘kroonjuwelen’ (met name de unieke technologie van het eigen besturingssysteem) verdedigt enerzijds, en hoe het, met respect voor de eigen grenzen, samenwerkingsverbanden aangaat wanneer dat opportuun is, bijvoorbeeld door iTunes destijds ook voor Windowsgebruikers open te stellen. 
 
Op sommige momenten kiest Apple voor een pragmatische aanpak als dat commercieel of financieel voordelig is en zolang het controle kan houden over de technologie en de gebruikservaring. Dat Apple even zijn grenzen openstelde voor een dominante speler als Microsoft is daarvan een voorbeeld. Mocht Apple dat niet doen, dan zou het zichzelf isoleren. Door het wel te doen, maakte het kans op nieuwe klanten en extra groei (het zogenoemde Paard van Troje). Deze vorm van samenwerking biedt immers de mogelijkheid om nieuwe klanten binnen te halen.
 
Het concept ‘grensbewaking’ illustreert dat een onderneming alleen maar zal samenwerken met een andere partij als er geen andere optie is en wanneer de samenwerking haarzelf het grootste voordeel oplevert. Business draait niet rond altruïsme, het gaat in de eerste plaats over het dienen van het eigenbelang. Dat is de echte sterkte van Apple.