Toekomst reclame: eerlijk en ethisch

Reclame is meer dan ooit aanwezig in ons dagelijkse leven sinds de doorbraak van smart phones en almacht van sociale mediakanalen. En ook al wordt reclame vaak als irritant en storend ervaren, het aantal klachten over reclame vertoont in ons land een dalende lijn. Dat wijst erop dat de bewuste keuze van de reclamesector voor zelfregulering effectief werkt. De toekomst van reclame zal ethisch en eerlijk zijn, of niet zijn. Een kwestie van collectief eigenbelang.

 
Of we dat graag horen, of niet, reclame speelt een cruciale rol van betekenis in een moderne samenleving. Ze biedt informatie over producten en diensten en zorgt zo ook voor meer keuzevrijheid. Reclame is evenmin weg te denken uit de markteconomie waarin we leven en werken. Reclame bevordert concurrentie en zorgt ervoor dat producten hun weg vinden naar de consument. Het is ook een onmisbare schakel in een gedifferentieerd en onafhankelijk medialandschap door de financiering van televisieprogramma’s, kranten en tijdschriften en online content. Reclame is tenslotte ook een belangrijk instrument om ons te sensibiliseren in de richting van een gezonder en veiliger leven, of actie te ondernemen tegen onrecht en discriminatie. Zo zetten verantwoordelijke merken in hun reclame steeds meer in op een inclusieve en diverse samenleving.
 
Maar de reclamesector blijft ook niet blind voor de stem van kritische consumenten, en overheden, die zich vragen stellen bij de inhoud en de vorm van reclame. Reclame moet betrouwbaar en verantwoordelijk zijn, zo stelt ook de koepelorganisatie van de sector, de Raad voor Reclame, in een recent memorandum. Zo bindt de sector al vele jaren actief de strijd aan tegen allerhande vormen van stereotypering van mensen. En met succes. Het aantal klachten dat wordt ingediend bij de Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame (kortweg: JEP) zit de afgelopen jaren in een duidelijk dalende lijn. Als er klachten zijn dan gaan die vooral over reclame op digitale kanalen. Misleiding en gebrek aan sociale verantwoordelijkheid maken het gros van de klachtendossiers uit.
 
Maar daar wil Marc Frederix, de nieuwe voorzitter van de Raad voor Reclame, het niet bij laten. In een oproep aan de verschillende overheden in ons land, in de context van de onderhandelingen voor de vorming van nieuwe regeringen, doet hij een hernieuwde oproep om van zelfregulering het leidende instrument te maken voor ethische en verantwoorde reclame. Zelfregulering door de sector als eerste optie, nog voor nieuwe wetgeving de sector verder aan banden legt. Maar als sommige sectoren daar geen oren naar hebben, zal de overheid terecht streng optreden, zoals rond gokreclame.
Reclamesectoren hebben hun toekomst in eigen handen. Zelfregulering is een kwestie van collectief eigenbelang.