Harvard vs Trump: not for sale

In een tijdperk waarin politieke druk van de Amerikaanse regering steeds vaker leidt tot zelfcensuur en conformisme, kiest Harvard University voor de moeilijke weg: die van integriteit. De iconische universiteit weigert te voldoen aan de eisen van de Trump-regering, ook al betekent dat een verlies van 2,3 miljard dollar aan federale financiering. Daarmee plaatst Harvard zich nadrukkelijk in het kamp van instellingen die niet enkel over waarden praten, maar ze ook werkelijk verdedigen – koste wat het kost. Ik schreef er deze opiniebijdrage over voor Knack.

De recente maatregelen van de Trump-administratie verplichten Amerikaanse universiteiten om diversiteits- en inclusieprogramma’s te schrappen, protesten op de campus te beperken, en zich te onderwerpen aan audits van toelatings- en aanwervingsbeleid. Harvard heeft deze voorwaarden ondubbelzinnig verworpen. Interim-president Alan Garber stelde dat de eisen niet alleen indruisen tegen de autonomie van de universiteit, maar ook tegen fundamentele vrijheden zoals het recht op vrije meningsuiting en academische onafhankelijkheid. “Onze waarden zijn niet onderhandelbaar,” klonk het ferm.

Niet elke universiteit volgt dit pad. Andere prestigieuze instellingen, zoals Columbia University, lijken zich schoorvoetend neer te leggen bij de eisen van Washington, uit vrees hun subsidies kwijt te raken. Het contrast is veelzeggend: waar sommigen zwichten, blijft Harvard rechtop. Dat maakt van deze episode niet alleen een politiek conflict, maar ook een morele lakmoesproef.

Wat Harvard hier doet, gaat verder dan symbolische gebaren of tijdelijke standpunten. Het is een strategische keuze om identiteit, geloofwaardigheid en maatschappelijke rol centraal te stellen in het handelen – ook wanneer dat risico’s inhoudt. Zoals Barack Obama het stelde: “Harvard herinnert ons eraan dat waarden pas echt iets betekenen wanneer we bereid zijn er een prijs voor te betalen.”

De case van Harvard toont ook aan hoe belangrijk het is voor organisaties om in betere tijden een ‘oorlogskas’ op te bouwen. Financiële slagkracht biedt niet alleen ruimte voor groei, maar ook voor morele standvastigheid in moeilijke momenten. Dankzij haar solide reserves kan Harvard zich veroorloven om recht te blijven, zelfs wanneer de druk van bovenaf ondraaglijk lijkt. Die buffer stelt de universiteit in staat om haar onafhankelijkheid te bewaren, zich niet te onderwerpen aan vijandige eisen, en trouw te blijven aan haar kernwaarden. In die zin is de oorlogskas niet enkel een financieel instrument, maar ook een strategische hefboom voor geloofwaardigheid en duurzaamheid. 

En precies daar ligt de les voor alle merken – of het nu om universiteiten, bedrijven of maatschappelijke organisaties gaat. Waarden zijn geen modieuze slogans of marketingcampagnes. Ze zijn een kompas. En in stormweer – zoals nu – blijkt of dat kompas ook werkelijk richting geeft.

De keuze van Harvard is dan ook geen gratuite daad van verzet, maar een bewuste positionering. Het laat zien dat trouw blijven aan principes niet goedkoop is. Maar het alternatief – opportunisme, angst en toegevingen uit eigenbelang – kost uiteindelijk veel meer: het verlies van vertrouwen, geloofwaardigheid en betekenis.

Harvard herinnert ons eraan: waarden hebben een prijs, maar ze zijn niet te koop. En in tijden van druk en dreiging, is dat de meest waardevolle boodschap die een instelling kan uitzenden. We are Harvard.

Foto: www.harvard.edu